Online Jamming Hakkında Teknik Bilgi.
Televizyon, telefon ve radyo gibi servislerin yanı sıra, müzikalbilgi alışverişi için internetin kullanımı gün geçtikçeartmakta ve uzaktan etkileşimli müzik performansı için elverişliortamlar yaratılabilmektedir. Ancak bu noktada iletişim yaklaşımlarının çeşitliliği ve karmaşıklığı nedeniyle, bu konuyla ilgili bir detaylandırma yapma zorunluluğu ortaya çıkar. Bu nedenle,bu makale günümüzde var olan uygulamalı teknolojilerin teorik arka planlarına genel bir bakış sergilemektedir. Uzaktan kayıt, ağ üzerindeyapılan performans uygulamaları, benzer bir uygulamave yazılımı elde etmeye odaklanır. Uzak etkileşimi gerçekleştirmek için, verilerin telefon veya radyo prensibine benzer şekilde bir göndericiden alıcıya iletilmesi gerekir. Bu iletim belli bir gecikmeyiifade eder. Müzik çok zaman duyarlıbir iletişim şekli olduğundan, bu gecikme mümkün olduğunca kısa olmalıdır. Ne yazık ki ve teknik özellikleri nedeniyle,internet kısa gecikmeli ses verilerinin iletilmesi için ideal bir araç olarakdüşünülemez ve bu nedenlebazı teknik veya müziksel ödünlerin hesaba katılması gerekir. Sonuç olarak, Ağ Müzik Performansı, günlük pratikte,özellikle de profesyonel müzisyenler arasında geniş kabul görmemiştir. Bununla birlikte, çoğu müzisyenbu tür teknolojiyi genel olarak yararlı olarak değerlendirir (Carôt ve Werner,2007). Bu çalışma,Müzikal Ağ Performansında farklı yaklaşımların teknik yönlerineve bu tarz bir teknolojinin kullanım biçimlerine odaklanır. Bu performansta da bilgisayar önemli bir görev üstlenir.
Bilgisayar ile ağ üzerindenyapılan müzik kısmen 1960'larda ortaya çıkan ve akustikfenomenlerin farklı şekillerde manipüle edildiği çok geniş bir senaryoyelpazesine uygulanan sonik sanat kategorisinde yer almaktadır. Barbarosa (2003)Tarihsel olarak, sonik sanatın, elektroakustik müziğin akademik geleneğinden geldiğine inanır. Önceki dönemlerde ses için gelişmiş elektronik ve bilgisayar teknolojisi, sadece üniversiteler ve radyo istasyonları gibi kurumlarda mevcut iken günümüzde bu teknoloji bireysel olarak elde edilebilir düzeye gelmiştir. Elektroakustik müzik geleneği, 1950 ve 1960'lıyıllara dayanır; Pierre Schaeffer ve KarlheinzStockhausen gibi bestecilerin çalışmalarına dayanarak, üniversite ve müzik bölümlerinde bir disiplin olarak ortaya çıkmıştır (Barbosa, 2003).
Pandemi döneminde Müzikal Performansın Online ve Senkron Nasıl Yapılabileceğini mi Merak Ediyorsun? İşte sana cevap, 3 Yıl önce öngördüğüm ve yazmış olduğum bir makaleyi buraya bırakıyorum. Online Jamming hakkındaki teknik bilgiye bu makale ile ulaşabilirsiniz
Müzikal Ağ Performansı
Farklı fiziksel konumlarda bulunan bir grup müzisyenin, bir ağ üzerinden aynı odada bulunuyormuşçasına etkileşimde bulunmaları durumuna verilen addır. Müzikal Ağ Performansı (MAP) daha tarafsızve geniş bir tanımı,Bir bilgisayar ağı üzerinden gerçekzamanlı müzik etkileşimi yürütme pratiği, olarak ifade edilebilir. Bu pratik internet ağını kullanır ve çoğu zaman kablolu bir bağlantı üzerindenTCP / IP veri alışverişine dayanır.
Şekil 1: MAP Bağlantı Şeması
Başlangıçta “Network Müzik Performansı” terimi, 2001 yılındaBerkeley Üniversitesi'nden John Lazzarotarafından başlatılmıştır. O zamandanberi esas olarakİnternet'teki uzak müzikal etkileşimin tanımı için kullanılır. Bu konunun mevcut özgürlüğüve ticarileşmesi içinde çeşitliisimler kullanılmıştır.
[1], DIP (dağıtılmış sürükleyici performans), [2], eJamming,[3], NinJam, [4], Quintet.net, [5], SoundWIRE, [6] veya Soundjack, [7] gibi başka terimlerde kullanılmıştır.
Uzak etkileşimi gerçekleştirmek için, verilerin telefon veya radyo prensibine benzer şekilde bir göndericiden alıcıya iletilmesi gerekir. Bu iletim belli bir gecikmeyiifade eder. Müzik çoğu zaman duyarlı bir iletişimşekli olduğundan, bu gecikme mümkün olduğuncakısa olmalıdır. Ne yazıkki ve teknik özellikleri nedeniyle, Internet kısa gecikmeli ses verilerinin iletilmesi için ideal bir araç olarak düşünülemez ve bu nedenlebazı teknik veya müziksel ödünlerinhesaba katılması gerekir.
Profesyonel kalitede ses, aşağıdakileri gerektirecek şekilde karakterizeedilebilir:
1. Sıkıştırılmamış doğrusal örnekleme(veya sıkıştırma gerekiyorsa en azından, hızlı, kayıpsız sinyal sıkıştırması)
2. Çoklu kanallar
3. CD kalitesinde çözünürlük veya daha iyi
4. İnteraktif uygulamalar için çok yakın gerçek zamanlı çift yönlü veri iletimi.
Araştırmamızın hedefleri, bu kritere uymak ve özellikle de fizikselağı temel hız sınırına mümkün olduğuncayaklaşabilen yazılımların varlığını tespit etmek ve benzer uygulama üretmek olmuştur. Gerçek zamanlı verininaktarım hızı, ışık hızı ile sınırlandırılır. Kablo ile iletilme durumunda ışık hızının yaklaşık% 70’idir. ABD’de genelinde teorik gidiş dönüş süresi (Round Trip Time, RTT) yaklaşık olarak 40 ms'dir.Avrupa üzerinde çok iyi ağlarlayapılan deneyler, 75msn kadar düşük RTT elde etmiştir.Farklı NMP uygulamaları arasında ayrım yapmak için araç, performans sergileyenlerin ve araçlarının uzaklığı, bunun yanındapozisyonudur. Çoğu MAP literatürü uzak performans sanatçılarıyla (1 km'den daha büyük mesafelerde bulunansanatçılarla) ilgilenmektedir. Bu çalışmada, kablosuzteknolojilerin kullanımı, aynı odada bulunan müzisyenleri büyük bir iç mekanda veya dış mekanlarda birleştirmeyi mümkün kıldığına vurgular.Bu nedenle, kapalı yerel, açık yerel veya uzak MAP’ı ayırt edebiliriz. İlk durumdayerel alan ağı (LAN) teknolojileri kullanılırken, ikinci geniş alan ağında (WAN) gereklidir. Etkileşim seviyesi farklı performans türlerini de tanımlar: müzisyenler, ortak bir alanda doğaçlama yaptıkları zaman, senkronize edilebilirler (Gabrielli ve Squartini,2015).
MAP Yaklaşımları
Yaklaşımları birbirinden ayırırken farklı senaryolar üzerinden durulur. Carot (2007)
bahsettiği üzere, dörtkategori yaklaşımları sınıflandırmayayetmiştir.
Aynı odada gerçekleşen bir müzikal etkileşimde, davul ve bas gibi iki ritm temelli enstrüman arasında 25 ms'den daha az,tek yönlü gecikme olduğu varsayılmaktadır. (Chafer, 1997). Bu senaryoda, her iki enstrümanın grooveları birbirine karışır ve gerçek müzikal etkileşim meydana gelir. Algısal bakış açısına göre, gecikme, varolmayan bir alanda sekiz metrelik bir maksimum fiziksel mesafe ile çalan müzisyenlere benzeyen, var olanın olmadığı gibi görünür ve ses hızının sınırlayıcı zaman geciktirme faktörü olduğu görülür. RIA, herhangi bir uzlaşma olmaksızın profesyonel müzisyenlerin kabul ettiği tek yaklaşımdır çünkü müzik gruplarında geleneksel müzik oluşturma sürecini tam olarak temsil eden tek senaryo budur (Carôt, A.; Renaud, A. ve Rebelo, 2007). 25 ms'lik bu eşiğin ötesinde, groove oluşturma süreci artık müzisyenler tarafından gerçekleştirilemez ve bu nedenle farklı tavizler ve kategoriler uygulanmalıdır Gabrielli (2015), RIA’yı şu şekilde açıklar: RIA, aynı alanda müzisyenlerle gerçek bir etkileşimin koşullarını simüle etmeye çalıştığı için en talepkardır. Bu yaklaşımın genel gecikme eşiği, 2002'de Stanford'daki Nathan Schuett'in teknik raporunu takiben, Carôt tarafından tek yönlü gecikme (veya gecikme) için 25 ms'de belirlendi.
Şekil 2: İki müzisyenden oluşan RIA, Carot(2007:3) B1- Master Slave Approach (MSA)- EfendiKöle Yaklaşımı (UKY)
Bu yaklaşım Master’ın ritmik performansı gerçekleştirdiği ancak Slave’deki performansı hiç dinlemeden çalımını devam ettiği yaklaşımdır. Ritmik Groove oluşturan ilk müzisyenMaster görevini üstlenir, ağın diğer ucundakimüzisyende Slave görevini üstlenir. Slave tarafındaki müzisyen master’dan gelen sesi duyup performansını gerçekleştirir. Bu yaklaşımda etkileşim azalır, ancak kabul edilebilir gecikmeartar. Davulve bas gibi iki ritm temelli enstrümanın, gecikme süresi 25 ms'lik gecikmeeşiğiniaştığında bile müziğe mükemmeliyet katabilmek mümkündür. Bu durumda bir taraf diğerininperformansını duyamaz, diğeri her iki tarafı da duyacağından performansın aksamadan icrası mümkündür. Bu yaklaşıma bu nedenle, “Master-Slave” –Efendi-Köle yaklaşımı adı verilir.İlk müzisyen (local)temel ritmiüretirken master rolü üstlenir, uzaktaki (remote) müzisyen temeldeona güvenir ve itaateder, bu nedenle köle rolünü alır.
Şekil 3: Master-Slave Yaklaşımı, Carot(2007: 3) Gecikme açısından MSA, kölenin tarafındagecikme ve mükemmelbir senkronizasyon oluşturmaz, ancak diğer yandan, efendiye gidiş geliş iletimi nedeniylegeciktirir. Köle müziksel olarakefendiye bağlıolmakla birlikte mükemmel bir senkronizasyona sahip olsa da, efendimüzikal bağımsızlığa sahiptir, ancak tatmin edici olmayanbir senkronizasyona sahiptir(Gabrielli & Squartini, 2015). B2- Laid-Back Approach (LBA)- Bağımsız Yaklaşım (BY) Laid-Back-Yaklaşımı, caz müziğindeortak ve kabulgörmüş bir solo tarzı olan “bağımsız” çalış tarzına dayanır.“Laid-back” çalmak, müzisyenlerin sololarını daha ilginç ve özgür kılmak için genellikle bilinçli olarak elde etmeyeçalıştıkları groove’un biraz gerisinde çalmak anlamına gelir.Laid-Back Yaklaşım Master-Slave-Yaklaşımına benzer ve esas olarak
katılımcı araçların sayısı ve rolleriyle belirlenir. Daha önce de belirtildiği gibi, 25 ms'ninötesinde gecikmelerle ayrılan iki ritim temelli araç,MSAile çalmak zorundadır. MSA'yabenzer şekilde,usta tarafında da beat inşa edilir ve köle tarafında, solo bir enstrüman çalınır. Master tarafında, gidiş dönüş gecikmesi, 25 ms'den daha yüksek,ancak 50 ms'nin altındaysa, suni bir geri çalma stili oluşturur. LBA’da, iki tarafında aynı anda çalacağı,standart kompozisyonel formlara sahip parçalar çalınamaz. SoundWIRE ve Soundjack, Musigy bu yaklaşımı kullanan yazılımlardır. LBA, iki tarafında aynı anda çalması gereken müzikparçalarını çalmaz. Bunun yanı sıra, bilinçli veya yapaygecikmenin belirli sınırları aşmaması gerektiğiniima eder (Zhu, Li, ve Niu, 2010).
Gecikme açısından MSA, kölenin tarafındagecikme ve mükemmelbir senkronizasyon oluşturmaz, ancak diğer yandan, efendiye gidiş geliş iletimi nedeniylegeciktirir. Köle müziksel olarakefendiye bağlıolmakla birlikte mükemmel bir senkronizasyona sahip olsa da, efendimüzikal bağımsızlığa sahiptir, ancak tatmin edici olmayanbir senkronizasyona sahiptir(Gabrielli & Squartini, 2015). B2- Laid-Back Approach (LBA)- Bağımsız Yaklaşım (BY) Laid-Back-Yaklaşımı, caz müziğindeortak ve kabulgörmüş bir solo tarzı olan “bağımsız” çalış tarzına dayanır.“Laid-back” çalmak, müzisyenlerin sololarını daha ilginç ve özgür kılmak için genellikle bilinçli olarak elde etmeyeçalıştıkları groove’un biraz gerisinde çalmak anlamına gelir.Laid-Back Yaklaşım Master-Slave-Yaklaşımına benzer ve esas olarak katılımcı araçların sayısı ve rolleriyle belirlenir. Daha önce de belirtildiği gibi, 25 ms'ninötesinde gecikmelerle ayrılan iki ritim temelli araç,MSAile çalmak zorundadır. MSA'yabenzer şekilde,usta tarafında da beat inşa edilir ve köle tarafında, solo bir enstrüman çalınır. Master tarafında, gidiş dönüş gecikmesi, 25 ms'den daha yüksek,ancak 50 ms'nin altındaysa, suni bir geri çalma stili oluşturur. LBA’da, iki tarafında aynı anda çalacağı,standart kompozisyonel formlara sahip parçalar çalınamaz. SoundWIRE ve Soundjack, Musigy bu yaklaşımı kullanan yazılımlardır. LBA, iki tarafında aynı anda çalması gereken müzikparçalarını çalmaz. Bunun yanı sıra, bilinçli veya yapaygecikmenin belirli sınırları aşmaması gerektiğiniima eder (Zhu, Li, ve Niu, 2010).
Şekil 4: İki Müzisyen LBA Yaklaşımı, Carot (2007:5)
B3- Delayed Feedback Approach (DFA) - Gecikmeli Geri Bildirim Yaklaşımı(GGY)
DFA, ana uçtaki dinlemeodasında yapay bir gecikmesunarak ya da her iki ucunda iki uç arasındaki gecikme boşluğunu doldurmaya çalışır. En ünlü DFA yazılımı,ilgili gecikme parametrelerini otomatik olarak ayarlayan ve şimdiye kadar internette en ünlü ve en tanınmışticari ürün olan eJamingsistemidir. Bunun yanında,Almanya Braunschweig Üniversitesi'nde bir araştırmagrubu aktif olarak DFA'ya dayalı bir yazılımçözümü geliştirme çalışmaları yapmıştır. 25 ms gecikme eşiğininaşılması durumunda DFA, çalıcının kendi sinyaliniyapay olarak geciktirerek müzisyenlerin RIA ile çalıyormuşçasına performans sergilemelerini sağlar. 25 ms'ninötesindeki gecikmelerde, ya ustanın bir köle ile birlikteçaldığı LBA ya da MSA stillerine yol açmaktadır. Slave mükemmel senkronizasyonda çalabiliyorken, sinyal gidiş dönüş süresi ve sinyaliletim gecikmesi eşittir (Wernerve Carôt,2007).
Şekil 5: DFA Yaklaşımı Sonucu Ses Senkronu
C-Latency Accepting Approach (LAA) - Gecikme Kabul Yaklaşımı (GKY)
LAA, senkronizasyonu basitçe inkar eder ve çağdaş avantgarde müziği, çok düşük zamanlamakısıtlamaları olan müzik veya performansı, ağın bir parçası olarak düşünülenbilgisayar müziği için kullanılır. SoundWire grubu bu yaklaşımı çağdaş müziğinçeşitli performanslarıyla desteklemiştir. Önceki tüm yaklaşımlar gerçekçi ağ müzik performansları için alternatif yollar bulmayaçalışsa da, gecikmekabul etme yaklaşımı, gecikme süresini optimize ederek performansın avantgarde bir yaklaşımla sergilenmesini sağlar. Yalnızca25 ms ötesindegecikmeleri kabul etmektedir. Prensip olarak LAA'nın geleneksel müzik üretme motivasyonu yokturve bu nedenle bilinçliolarak dikkate alınanherhangi bir gecikmeyeizin verebilir. Bu senaryodamüzisyenler gecikmeyle çalarlar ve sanatsal bir ifade biçimi olarakkullanırlar (Zhu vd., 2010).LAA'daki yeni avantgardistic müzik açısından, Georg Haydu'nun Quintet.net projesi, ilgili gereksinimleri karşılar ve her türlü ağ koşulu altında uygulanabilir bir yazılım olarak ortayaçıkar. Quintet.net MIDI kontrol verilerini de aktarma özelliğine sahiptir.
Şekil 6:DDF Yaklaşımı, Zhu vd. (2010:379)
D- Fake Time Approach (FTA) - Sahte Zaman Yaklaşımı (SZY)
Bu yaklaşımda, slave konumda olan müzisyen, master çalmaya başladıktan tam bir ölçü
sonra master’in sesini duyar ve her iki tarafta da eşit olan metronom değerlerine dikkat ederek
performansını gerçekleştirir. Gecikme gelişmesi açısından FTA şu ana kadar en ilginç yaklaşımdır, çünkü diğer tüm yaklaşımların yaptığı gibi azaltmak yerine gecikmeyi bir ölçüye kadar arttırmaktadır. FTA'nın tek temsilcisi Ninjam-Project'dir. Ninjam, açıklandığı gibi herhangi bir müzik akışını geciktiren ve dolayısıyla her türlü ağ senaryosunda uygulanabilen başarılı bir istemci ve sunucu tabanlı açık kaynaklı yazılımdır. FTA, gecikmeyi kabul eder ancak tempo senkronizasyonuna izin veren bir yaklaşımdır. Bu durumda gecikme yapay olarak bir ölçü veya katları olacak şekilde uyarlanmıştır. Bu şekilde, herhangi bir icracı, diğer icracı tarafından yürütülen önceki ölçüde çalar. Bu yaklaşımda, temponun bilinmesi ve sabitlenmesi gerekir.
Araştırmada Kullanılan Yaklaşım ve Yöntemler
Bu araştırmada kullanılan ve test edilen yaklaşım Fake Time Approach (FTA) yaklaşımıdır. Örnek performans gerçekleştirilmeden önce, jacktrip, soundjack, ninjamserver çalışma mantığı kavranmaya çalışılmıştır. Bu yaklaşımda iki yöntem mevcuttur. Birinci yöntemde, performansta ninnot v.b. hazır server’lara bağlanarak network üzerinden performans sergilemek ikincisinde ise, jackaudio ve jacktrip kurulumu ile kendi server scriptinizi oluşturarak NinjamBot, Jamtaba, Cubase Connect Pro, Sound-connect, Remote Transport Sync
v.b. sanal çalgılar yardımıyla kendi serverınız üzerinde performans gerçekleştirmek. Öncelikle çalışma için yapılan örnek network müzik performanslarında ninjam server kullanılmıştır. Reaper fx arayüzüne yüklenen NinjamBot sayesinde, ip numarası üzerinden 2049-2051 portlarının yönlendirilmesiyle, ninjam server’larına bağlanılmış ve o an server’a bağlanan diğer müzisyenlerle performans gerçekleştirilmiştir. NinjamBot sayesinde performansın metronom değeri ayarlanmakta, ve master taraf performansa geçtiği anda server’a iletilen ses, sistem tarafından depolanmakta ve metronom değerini senkronize bir şekilde karşı tarafa 1 ölçü (yada istenen sayıda ölçü) şeklinde gönderebilmektedir. Slave taraftaki kişi aynı anda ninjambot sayesinde metronom vuruşlarını (click) duyabildiği için performansa hazır bir şekilde başlar ve master tarafından gelen ritme senkron çalım ile birlikte çalmaya devam eder. Master tarafın ritmik öğeleri üstlendiği durumlarda başarılı bir şekilde performans gerçekleştirilebilmektedir. Ancak yine de sabit kompozisyonel yapılar içeren parçaların sergilenmesi minumum düzeyde gerçekleşebilmektedir.
Ancak çalınacak eserin ritmik varyasyon sayıları, akor yürüyüş ve tekrar
sayıları ve progresif şarkı düzenlenmesi (örnek, Ritmin önce, sonrasında Bas gitarın ve daha sonrasında akor elemanlarının ve en son solo çalgının performansa katılması) ile tam senkronbilinen bir eser sergilenebilir. Ancak çoğunlukla bu yaklaşım prova ve avantgarde müzik yapımı için oldukça elverişlidir.
Araştırmada ikinci kullanılan yöntemde, küçük bir script dosyası yazılmış ve scriptdosyasının içeriğinde UDP 2050 port yönlendirmesi gerçekleştirilmiştir. UDP yönlendirmesi ses ve görüntü aktarımında bir standartolarak kabul edildiğinden MAP çalışma prensiplerinde UDP portlarını kullanma bir standarthaline gelmiştir. Yazılan script öncelikle bir uçtaki pc’ye (Linux) kurulmuş ve bu sistemde Jackaudio çalıştırılmış, diğer uçtaki pc’deise Windows üzerinde jackaudio çalıştırılmış ve windowsve Linux komut penceresine, master tarafta jacktrip –S komut satırı, slave tarafta ise jacktrip–C 192.1……..(bağlanılacak master pcnin ip nosu) komut satırı yazılmışve her iki pc’nin jacktrip sayesinde birbiriyle bağlantısı sağlanmıştır. Sonraki aşamada Reaper üzerinden bir audio kanal açılmış ve kanal fx (RealNinjam) eklenmiş ve kendi server’ımıza bağlantı sağlanmıştır. Lokalde ilk performans gerçekleştirildikten sonra aynı servera2 farklı ülkeden çalıcı davet edilmiş ve bu sefer internet üzerinden performans gerçekleştirilmiştir. Her pc’den (ABD, İngiltere, Türkiye) servera bağlantı gerçekleştirilmiş ve network üzerinden canlı performans başarılı bir şekilde gerçekleştirilmiştir.
MAP Performans Örneği Performans Tarihi: 14.04.2018 Çalanlar AndyMc - UnitedKingdom - Drum (keyboard) Scanyakan- Turkey- keyboard Bardo - UnitedStates - Guitar Sonraki aşamada Jamtaba VST kullanılarak Logic Pro X üzerindenkendi serverımıza bağlantı sağlanmış ve ikinci bir performans gerçekleştirilmiştir. ´ Performans yazdığımız script dosyası ile ninjam server üzerinde kendi özel server’ımız üzerinden gerçekleşmiştir. ´ Server testleri devam etmektedir. Çalanlar ´ Piyano: SeyhanCanyakan ´ Keman: Yalda ´ Eser: MozartMenuett D-Dur kv334
SONUÇ
Bu çalışma MAP, Müzikal ağ performansında yaklaşımlara odaklanmıştır. Yapılan literatür taraması sonucu en uygun yaklaşımın, Fake TimeApproach (FTA)- Sahte Zaman Yaklaşımı (SZY) olduğu sonucunavarılmış ve bu noktadanhareketle en uygun uygulamaların jacktrip, ninjam bot ve ninjam server olduğu sonucunavarılmıştır. Çalışma içerisinde bir serverscripti yazılarak kendi serverımız oluşturulmuş ve bir adet lokalde,2 adet ise internetüzerinden başarılı performanslar gerçekleştirilmiştir. Ancak server geliştirme aşamaları henüz devam ettiğinden sonraki çalışmaların sonucunun başka bir yayında yer alacağıvurgulanmaktadır. Türkiye’de kullanılan internet yapısının QSS değerlerinin düşüklüğü, özellikle türk telekom’un port yönlendirme işlemlerindeki kısıtlamalardan dolayı çalışmalarda kimi zaman bağlantı, senkronsorunları yaşanmıştır. Ancak türk telekomdan sabit ip talep edildikten sonra başarılı 2 performans gerçekleşmiştir. Ancak ülke genelindedownload ve upload değerlerindeki dengesizliklerin, gelecekteki performansları etkilebileceği düşünülmektedir. Sonuç olarak sabit ip, doğru port yönlendirme ve ortalamadownload (8Mbit) ve upload (3Mbit) değerlerle kendi serverımız kullanılarak yapılan MAP’larınsonuçları başarılı olmuştur. Günümüzde internet üzerinden tamamen gecikmeden (sofasession v.b.) realtime performans gerçekleştirilebilecek siteler ve yazılımlar mevcuttur. Ancak bu sistemlerde ses sıkıştırılma codeklerinin sesin niteliğini bozmasından dolayı kalitelibir ses akışı gerçekleştirilememektedir. Yine bu çalışma sonucunda, bu çalışmadaanlatılan yaklaşımların kullanıldığı tüm kayıtlarda ses kalitesinin,günümüzde realtime jamming sitelerindeki ses akış kalitesinden daha iyi olduğu sonucunavarılmıştır. Gelecekte kendi oluşturduğumuz server üzerindencanlı online networkmüzik performansı geliştirilmesi yönündeçalışmalar gerçekleştirilmeli görüşüyle çalışma tamamlanmıştır.
Kaynakça Barbosa, Á. (2003). Displaced soundscapes: A survey of network systems for music and sonic art creation. Leonardo Music Journal, 13(2003), 53–59. https://doi.org/10.1162/096112104322750791 Carôt, A.; Renaud, A. and Rebelo, P. (2007). NetworkedMusic Performance: State of the Art.
In30th International Conference on Intelligent Audio Systems (AES’2007). (p. March 13- 15). Saariselkä,Finland.
Carôt, A., & Werner, C. (2007).Network MusicPerformance – Problems,Approaches and Perspectives. Music in the GlobalVillage, 13.
Gabrielli, L., & Squartini, S. (2015). Wireless Networked Music Performance. WirelessNetworked Music Performance. https://doi.org/10.1007/978-981-10-0335-6
Jamwith.us. (1994). History of the Rocketears. Retrieved from http://www.jamwith.us/about_us/rocket_history.shtml
Zhu, C., Li, Y., & Niu, X. (2010). Streaming Media Architectures, Techniques and Applications: Recent Advances. https://doi.org/10.4018/978-1-61692-831-5
Comments